Jak wykryć czerniaka
Jak wykryć czerniaka?
Czerniak to bardzo często występujący nowotwór skóry, który charakteryzuje się dynamicznym rozwoju. Może być spowodowany zarówno uwarunkowaniami genetycznymi, jak i nadmierną ekspozycją na słońce. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych jest niezwykle istotne, gdyż pozwala na szybkie wyleczenie nawet do 90% pacjentów. Dowiedzmy się, jak wykryć czerniaka.
Czerniak – charakterystyka
Czerniak skóry to nowotwór złośliwy melanocytów. Atakuje skórę, tkankę pod paznokciem, błony śluzowe i gałkę oczną. Charakterystyczny dla tego raka jest bardzo agresywny wzrost i pojawianie się licznych przerzutów. W grupie podwyższonego ryzyka pojawienia się tego nowotworu są osoby:
- o bardzo jasnej karnacji,
- słabo tolerujące słońce,
- o dużej liczbie pieprzyków i znamion barwnikowych,
- dużo przebywające na zewnątrz bez ochrony UV,
- korzystające często z solarium,
- z historią czerniaka w rodzinie.
Leczenie wcześnie wykrytego czerniaka polega jedynie na wycięciu znamienia z marginesem zdrowej skóry. Natomiast im bardziej nowotwór jest zaawansowany, tym wykazuje większą odporność na terapię, a rokowania są coraz niższe. Dlatego istotna jest profilaktyka i regularna diagnostyka znamion barwnikowych.
Wśród rodzajów czerniaka wymienia się:
- SSM – najczęściej występujący rodzaj czerniaka występujący powierzchownie,
- LMM – czerniak powstający na skutek złośliwej plamy soczewicowatej,
- NM – czerniak guzkowy rozwijający się ze znamion barwnikowych,
- ALM – pojawia się na kończynach i także w rzadkich przypadkach pod płytką paznokcia, w postaci czerniaka podpaznokciowego.
Czerniak – jakie są przyczyny jego pojawienia się?
Czerniak może pojawić się zarówno na istniejącym znamieniu, jak i nowym. Wśród głównych przyczyn rozwoju tego nowotworu wymienia się oparzenia słoneczne, zwłaszcza w młodym wieku. Powodem pojawienia się tego raka skóry może być także nadmierna ekspozycja na promienie UV bez zastosowania ochrony w postaci kremów z filtrem, okularów czy ubrań. Niepożądane jest również korzystanie z opalania w solarium. Wykazano także, że osoby z mutacją genu CDKN2A częściej cierpią na czerniaka. Szczególnie ludzie o bardzo jasnej karnacji, blond lub rudych włosach, piegach i licznych pieprzykach powinni zadbać o zastosowanie ochrony przeciw promieniom UV.
Jak wygląda czerniak? Objawy
Niektórzy zastanawiają się, w jaki sposób odróżnić czerniaka od zwykłego pieprzyka. Bowiem ten nowotwór we wczesnym stadium do złudzenia przypomina znamię barwnikowe, dlatego łatwo przeoczyć pierwsze zmiany. Wśród objawów czerniaka wymienia się:
- asymetrie,
- dynamiczne powiększenie się znamienia,
- tkliwość,
- świąd,
- wybarwienie,
- niejednolita struktura.
Zatem po obserwacji zmiany rozmiaru pieprzyka czy kształtu należy jak najszybciej zapisać się do dermatologa na badanie dermatoskopem.
Jak wykryć czerniaka?
Wykrycie czerniaka powinno polegać zarówno na samobadaniu, jak i regularnych wizytach u dermatologa. Badanie dermatoskopowe należy wykonywać co najmniej raz do roku, a osoby o licznie występujących zmianach barwnikowych co 3-6 miesięcy. Diagnoza czerniaka dermatoskopem polega na przyłożeniu urządzenia do znamienia. Dermatolog uzyskuje 10-krotne powiększenie pieprzyka i może zakwalifikować zmianę jako łagodną lub podejrzaną. Coraz większą popularnością cieszy się także badanie wideodermatoskopem. Dzięki uzyskaniu nawet 100-krotnego powiększenia i komputerowej analizie, wykrycie czerniaka jest bardziej skuteczne.
Jak wykryć czerniaka – Diagnostyka ABCDE – na czym polega?
Każdy powinien zadbać o samobadanie pod kątem czerniaka. Warto zatem dokładnie oglądać swoje znamiona barwnikowe z zastosowaniem systemu ABCDE:
- A – asymetria,
- B – poszarpane brzegi,
- C – zmiana koloru na odcień czerni lub czerwieni,
- D – dynamiczne powiększenie się rozmiaru,
- E – ewolucja pieprzyka i ciągłe zmiany.
Każdy z tych objawów powinien poskutkować szybką wizytą u dermatologa na badanie dermatoskopowe.
Jak leczyć czerniaka?
W przypadku najmniej zaawansowanego czerniaka leczenie polega na wycięciu zmiany wraz z marginesem zdrowego naskórka, a następnie przesłaniu jej na badanie histopatologiczne. Jeśli wykazano zmiany nowotworowe, może zajść potrzeba usunięcia chirurgicznego blizny. Sam zabieg nie jest bolesny, gdyż przebiega z zastosowaniem znieczulenia miejscowego. Chirurgiczne usuwanie znamion barwnikowych wykonywane jest w gabinecie medycyny estetycznej w Poznaniu. W przypadku bardziej zaawansowanego stopnia nowotworu wdrażana jest terapia immunosupresyjna, chemioterapia czy radioterapia.
Jak wykryć czerniaka – Profilaktyka
Ze względu na to, jak agresywny jest czerniak, ogromne znaczenie ma profilaktyka. Na czym ona polega? Należy zadbać o stosowanie kremów ochronnych z filtrem SPF przez cały rok, nawet zimą. Ponadto zaleca się ograniczenie lub zrezygnowanie z łóżek solarnych na rzecz np. opalania natryskowego. Niezwykle istotne jest także samobadanie i regularne wizyty u dermatologa, celem kontroli znamion barwnikowych.
Jak wykryć czerniaka – Piśmiennictwo
Źródła: https://www.akademiaczerniaka.org/o-czerniaku/podejrzane-znamie-co-robic/dermatoskopia-badanie-dermatoskopowe-co-to, dostępne 10.05.2024
https://www.gov.pl/web/psse-pleszew/abcde-czerniaka, dostępne 10.05.2024
https://www.akademiaczerniaka.org/o-czerniaku/podejrzane-znamie-co-robic/czerniak-a-pieprzyk-jak-odroznic, dostępne 10.05.2024
https://www.dermatologia-praktyczna.pl/a1623/Czerniak—–najczesciej-wystepujacy-nowotwor-zlosliwy-skory.html/, dostępne 10.05.2024
Ruka. W, Krzakowski M., Placek W., Rutkowski P., Nowecki Z., Fijuth J., Nasierowska-Guttmejer A., Jeziorski A., Rudnicka L., Murawa P., Słuszniak J., Potemski P., Zaucha R., Wysocki P. J., Polkowski W., Kamińska-Winciorek G., Bajcar S., Biernat W., Towpik E., Czerniaki skóry – zasady postępowania diagnostyczno-terapeutycznego, NOWOTWORY Journal of Oncology • 2009 • volume 59, Number 2 • 114–125
Redakcja: Rutkowski P., Wysocki P.J. Zespół autorski: Rutkowski P., Wysocki P.J., Nasierowska-Guttmejer A., Jeziorski A., Wysocki W.M., Kalinka-Warzocha E., Świtaj T., Kozak K., Fijuth J., Kawecki A., Rudnicka L., Owczarek W., Krzakowski M., Czerniaki skóry, WYTYCZNE postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
Zachęcamy do odwiedzenia:
Plastyka powiek, blefaroplastyka
Specjalista chirurg z wieloletnim stażem, lekarz medycyny estetycznej. Uczestnik licznych kongresów i szkoleń.
Trener technik Aptos, blefaroplastyki, liposukcji, zabiegów medycyny estetycznej – poleca laser tulowy. Ulubiony zabieg to plastyka powiek.
Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Ageing
