Kamica nerkowa – leczy urolog
Czym jest i jak powstaje kamica nerkowa?
Kamica nerkowa to stan charakteryzujący się obecnością nierozpuszczalnych złogów w obrębie dróg moczowych, a konkretnie w miedniczkach nerkowych oraz moczowodach. Złogi te powstają na skutek wytrącania się pewnych substancji chemicznych, gdy ich stężenie w moczu przekroczy próg rozpuszczalności.
Dochodzi do tego w przypadku spełnienia określonych warunków mikrośrodowiska, do których należą między innymi zastój moczu, zakażenia układu moczowego, czy wreszcie znaczny wzrost stężenia substancji litogennych w moczu.
Substancje litogenne to związki chemiczne budujące kamienie nerkowe. Najczęściej są to sole wapnia takie jak szczawiany oraz fosforany. Jednakże może to być również struwit, cystyna czy też moczany. Bezpośrednią przyczyną kamicy nerkowej zazwyczaj są schorzenia wiążące się bezpośrednio z wzrostem stężenia wyżej wymienionych substancji.
Złogi nerkowe mogą występować w różnych odcinkach dróg moczowych, a także migrować w zależności od rozmiaru. W skrajnych przypadkach ich wymiary mogą być bardzo duże, co bezpośrednio wiąże się z powstawaniem bardzo przykrych dolegliwości i objawów.
Jakie są objawy kamicy nerkowej i z czego one wynikają?
Kamica nerkowa z obecnością złogów o niewielkich rozmiarach zazwyczaj jest bezobjawowa, gdyż mogą być one bez problemu przetransportowane przez moczowód do pęcherza moczowego oraz wydalone z moczem. W sytuacji osiągnięcia przez złogi znacznych rozmiarów, zbliżonych do średnicy moczowodu lub większych, może dojść do wystąpienia tak zwanej kolki nerkowej, która jest najbardziej charakterystycznym objawem kamicy nerkowej.
Kolką nerkową nazywamy ból występujący w okolicy lędźwiowej, promieniujący często do spojenia łonowego, zewnętrznych narządów płciowych, a nawet wewnętrznych powierzchni ud. Ból wynika z przeciskania się złogu przez relatywnie wąskie światło moczowodu. Przy naprawdę dużym nasileniu dolegliwości mogą wystąpi nudności i wymioty, a nawet spadek ciśnienia tętniczego skutkujący omdleniem.
Często bólowi towarzyszy obecność krwi w moczu, uczucie parcia na mocz i częste oddawanie moczu. Ponadto, w przypadku współtowarzyszenia zakażenia układu moczowego, mogą występować dreszcze oraz gorączka.
Jak rozpoznać kamicę nerkową?
Kamica nerkowa jest schorzeniem stosunkowo łatwym do rozpoznania już na podstawie wywiadu i objawów klinicznych. Bardzo charakterystyczne jest występowanie tak zwanego objawu Goldflama, czyli bardzo dużej bolesności przy wstrząsaniu nerki, po stronie kamicy.
Przydatne okazuje się wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych takich jak morfologia krwi, ocena parametrów nerkowych czy badanie ogólne moczu, których zadaniem jest potwierdzenie bądź wykluczenie współistniejącego zakażenia układu moczowego, a także ocena, czy nie wystąpiła ostra niewydolność nerek wskutek zastoju moczu spowodowanego zaburzeniem drożności dróg moczowych przez złogi.
Oczywiście bardzo pomocne okazują się badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej i układu moczowego pozwalające na uwidocznienie złogów, czy np. RTG przeglądowe jamy ustnej pozwalające wykluczyć niedrożność przewodu pokarmowego w diagnostyce różnicowej. Bardzo ważne jest również zdiagnozowanie ewentualnej choroby podstawowej mogącej stanowić bezpośrednią przyczynę kamicy.
Jak się leczy kamicę nerkową?
Leczenie kamicy nerkowej zazwyczaj urolog rozpoczyna od postępowania zachowawczego i w znacznej części przypadków, zwłaszcza w przypadku obecności niewielkich złogów ta strategia okazuje się w zupełności wystarczająca. Obejmuje ono przede wszystkim szerokie spektrum leków przeciwbólowych począwszy od najprostszych niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych dostępnych bez recepty, a skończywszy na silnych lekach opioidowych.
Wybór zastosowanego leku zależy od stopnia nasilenia bólu. Drugą grupą leków są leki rozkurczowe, których zadaniem jest zwiększenie średnicy światła moczowodu, co z kolei ma ułatwić pasaż złogu.
Jednakże niejednokrotnie konieczne jest postępowanie inwazyjnego. Najbardziej powszechnym zabiegiem jest tak zwana litotrypsja pozaustrojowa (ESWL) polegająca na kruszeniu złogów falami uderzeniowymi generowanymi pozaustrojowo. Innymi metodami jest nefrolitotrypsja przezskórna (PCNL), litotrypsja ureterorenoskopowa (URSL), czy w skrajnie zaawansowanych przypadkach klasyczne postępowanie chirurgiczne z usunięciem całej nerki włącznie.
Kamica nerkowa kiedy do szpitala?
Niestety są sytuacje, kiedy postępowanie ambulatoryjne jest niewystarczające i konieczna jest hospitalizacja. Przede wszystkim powinno ją się rozważyć, jeżeli z kolką nerkową współwystępuje gorączka oraz inne objawy zakażenia układu moczowego.
Alarmującym objawem wymagającym hospitalizacji jest zmniejszenie ilości wydalanego moczu czy wręcz jego zatrzymanie. Należy ją również rozważyć, jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatu, zwłaszcza w sytuacji, kiedy rozmiar złogów przekracza 0,5cm.
Jak zapobiegać wystąpieniu kamicy nerkowej?
Profilaktykę kamicy nerkowej można podzielić na nieswoistą i swoistą. Postępowanie nieswoiste obejmuje przede wszystkim stosowanie odpowiedniej diety zawierającą niewielkie ilości substancji litogennych i duże ilości substancji antylitogennych.
Ponadto zaleca się ograniczenie spożycia soli kuchennej oraz picie dużej ilości płynów, co generuje dobowe wydalanie moczu na poziomie co najmniej 2 litrów. Postępowanie swoiste natomiast obejmuje bezpośrednio leczenie chorób rozpoznanych jako przyczyna kamicy nerkowej.
Specjalista chirurg z wieloletnim stażem, lekarz medycyny estetycznej. Uczestnik licznych kongresów i szkoleń.
Trener technik Aptos, blefaroplastyki, liposukcji, zabiegów medycyny estetycznej – poleca laser tulowy. Ulubiony zabieg to plastyka powiek.
Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Ageing
