19/07/2024

Pieprzyk – czy może być groźny?

Pieprzyk – czy może być groźny

Pieprzyk – czy może być groźny?

Każdy człowiek ma w chwili urodzenia około 20 znamion, takich jak pieprzyki. Czym one są? To licznie zlokalizowane w warstwie podstawnej naskórka melanocyty, które wytworzyły melaninę. Stąd mocne odgraniczenie kolorystyczne od skóry. Warto jednak wiedzieć, że na skutek uwarunkowań genetycznych i nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne może z takiej zmiany barwnikowej rozwinąć się czerniak. Dowiedzmy się, czy i kiedy pieprzyki mogą być groźne. 

Czym jest pieprzyk?

Pieprzyki to zmiany barwnikowe, które można podzielić na wrodzone lub nabyte. Typowe znamię charakteryzuje się regularnym brzegiem, symetrycznym kształtem i jednorodną fakturą. Jego odcień jest uzależniony od nagromadzenia melanocytów, a do normalnych kolorów należą różne barwy brązu. Pod wpływem promieniowania UV na skórze może pojawić się więcej pieprzyków.

Jak rozpoznać groźne znamiona? Pieprzyk a czerniak skóry

Choć pieprzyki naturalnie występują na skórze, to należy obserwować swoje znamiona. Warto regularnie wykonywać test ABCDE. Polega on na analizowaniu, czy znamię stało się asymetryczne a jego brzegi nieregularne. Ważna jest każda zmiana: zarówno dotycząca koloru, faktury, jak i wielkości. Ciągła ewolucja pieprzyka powinna być alarmująca i skłonić do badania dermatoskopowego. 

Na czym polega dermatoskopia?

Wiele osób zastanawia się, czy dermatoskopia boli. To bezinwazyjny zabieg, przy którym dermatolog wykorzystuje urządzenie pozwalające nawet na 10-krotne powiększenie. Podczas badania pieprzyków specjalista bierze pod uwagę następujące cechy zmiany:

  • symetrię,
  • kolor,
  • strukturę,
  • rozmiar.

Wszelkie zmiany zachodzące w obrębie znamienia, powiększenie rozmiaru lub drastyczne zmniejszenie, to powód do niepokoju. W przypadku, gdy dermatolog podczas badania wykryje asymetrie, wybarwienie, wypukłość, wklęsłość czy inne cechy wskazujące na wątpliwości onkologiczne, zleci wtedy badanie histopatologiczne. Polega ono na usunięciu pieprzyka wraz z marginesem zdrowej skóry i diagnostyce laboratoryjnej. Wyniki zwykle są gotowe do odbioru w ciągu trzech tygodni.

Metody usuwania pieprzyka

Metoda usunięcia pieprzyka jest uzależniona od tego, czy znamię budzi wątpliwości onkologiczne. Jeśli po zabiegu próbka musi być dostarczona do badania histopatologicznego, wtedy należy chirurgicznie wyciąć zmianę barwnikową wraz z marginesem zdrowej skóry.

Co do zasady – jeśli zdiagnozowany zostanie czerniak w początkowym stadium, często ta procedura pozwala na całkowite wyleczenie pacjenta. Jeśli jednak nowotwór jest bardziej zaawansowany, konieczne będzie zastosowanie farmakologii i terapii immunosupresyjnej. 

Natomiast jeśli znamię jest usuwane profilaktycznie lub z powodu estetycznych preferencji, wtedy można zastosować laserowe usuwanie pieprzyka. Podczas tego zabiegu wykorzystywane jest zjawisko fototermolizy selektywnej. Wiązka energii emitowana przez laser jest pochłaniana przez melaninę, a znamię ulega odparowaniu. 

Profilaktyka czerniaka

Profilaktyka czerniaka opiera się przede wszystkim na obserwowaniu znamion i regularnym badaniu pieprzyków u dermatologa. Należy umawiać się na dermatoskopię co najmniej raz w roku, a pacjenci predysponowani do zmian nowotworowych nawet co 3-6 miesięcy. Ponadto niezbędne jest stosowanie fotoprotekcji.

Ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest jednym z głównych czynników rozwoju czerniaka.  Warto również zrezygnować z korzystania z łóżek solarnych, na rzecz np. opalania natryskowego. 

Piśmiennictwo: https://www.akademiaczerniaka.org/o-czerniaku/podejrzane-znamie-co-robic/dermatoskopia-badanie-dermatoskopowe-co-to, dostępne 05.07.2024

https://www.gov.pl/web/psse-pleszew/abcde-czerniaka, dostępne 05.07.2024

https://www.akademiaczerniaka.org/o-czerniaku/podejrzane-znamie-co-robic/czerniak-a-pieprzyk-jak-odroznic, dostępne 05.07.2024

  1. Litwińczuk, B. Jankowiak, Czerniak skóry – podstawy kliniczne [w:] Holistyczny wymiar opieki wobec osób z chorobami skóry i błoń śluzowych, TOM II, pod red. B. Jankowiak, E. Krajewska-Kułak
5/5 - (3 votes)