Wyprysk rąk
Czym jest wyprysk rąk?
Wyprysk rąk jest dolegliwością skórną, umiejscawiającą się w obrębie kończyn górnych. Jej istotą jest stan zapalny w obrębie naskórka i skóry właściwej. Etiologia stanu zapalnego może być różnorodna. Podstawą do wyodrębnienia tego rodzaju wyprysku jest jego lokalizacja.
Schorzenie to może występować u obu płci, a także niezależnie od wieku. Najczęściej obserwowane jest jednak u młodych kobiet. Częstość występowania wyprysku rąk u płci żeńskiej szacuje się na około 9%.
Charakterystyczny jest fakt, iż stan zapalny leżący u podstaw powstawania wyprysku rąk jest niezwiązany z żadnymi czynnikami infekcyjnymi. Pojawia się on najczęściej w mechanizmie atopowym, w związku z kontaktem skóry z różnego rodzaju substancjami o działaniu drażniącym lub uczulającymi. Rzeczone przyczyny mogą występować pojedynczo, bądź też równolegle. Mogą być one pochodzenia zarówno zewnętrznego jak i wewnętrznego.
Wyprysk wywołany przyczynami endogennymi jest najbardziej podstawową formą tego schorzenia. Wywoływany jest on przez działanie od wewnątrz substancji wnikających do naszego organizmu przez układ pokarmowy bądź oddechowy. W dalszej kolejności, cząstki alergenu poprzez układ krwionośny dostają się do skóry.
Istnieje kilka podstawowych postaci wyprysku rąk. Do najczęstszych należą wyprysk potnicowy, wyprysk pieniążkowy oraz wyprysk modzelowaty. Inne, rzadsze podtypy to wyprysk z podrażnienia oraz wyprysk kontaktowy.
Skąd się bierze wyprysk rąk?
Najczęstsze przyczyny wyprysku skóry rąk różnią się w zależności od płci u wieku. Uważa się, że u młodych kobiet, czyli w grupie gdzie to schorzenie obserwowane jest najczęściej, podstawową przyczyną jego występowania jest narażenie na czynniki związane z opieką nad dziećmi oraz zajmowaniem się domem.
Wynika to z koniecznością kontaktu skóry z różnego rodzaju detergentami takimi jak płyny do mycia naczyń, środki piorące czy innego rodzaju detergenty. Przewlekły kontakt z tego rodzaju substancjami prowadzi do powstania jej toksycznych uszkodzeń.
Z kolei u mężczyzn w wieku dojrzałym, uszkodzenie skóry rąk o charakterze zarówno toksycznym jak i alergicznym, pojawia się najczęściej na tle narażenia zawodowego.
Jak się objawia?
Charakterystyczną cechą wyprysku rąk jest umiejscowienie zmian w obrębie kończyn górnych. Szczególnie charakterystyczne jest umiejscowienie na grzbietowej powierzchni dłoni. Charakter wykwitów oraz objawy towarzyszące są zróżnicowane i wynikają z rodzaju wyprysku.
Wyprysk kontaktowy – podstawowe wykwity to swędzące grudki i pęcherze, którym towarzyszy zwiększona suchość i złuszczanie się skóry, niejednokrotnie z współwystępującymi pęknięciami. Charakterystyczne jest pojawianie się wykwitów konkretnie w miejscach ekspozycji skóry na działanie czynnika uczulającego, zazwyczaj bez szerzenia się ich na inne okolice ciała.
Wyprysk potnicowy – charakteryzuje się występowaniem swędzących wykwitów rumieniowych oraz pęcherzyków o mocno napiętej powierzchni. Istnieje ryzyko nadkażenia bakteryjnego zmian skórnych, co skutkuje wypełnianie się pęcherzyków treścią ropną. Ten rodzaj wyprysku może mieć postać ostrą, przewlekłą oraz nawrotową.
Wyprysk pieniążkowy – cechą charakterystyczną tego rodzaju wprysku jest występowanie ognisk zapalnych o okrągłym lub owalnym kształcie, osiągających średnicę zazwyczaj nieprzekraczającą 2cm. W ich bezpośredniej okolicy często występują grudki oraz pęcherze. Ponadto zazwyczaj wykwitom towarzyszy silny świąd.
Wyprysk proteinowy – zwany inaczej atopowym wypryskiem kontaktowym, jest typowym wypryskiem o tle alergicznym.
Wyprysk modzelowaty – cechą charakterystyczną jest intensywne wysuszenie oraz złuszczanie się skóry rąk, w następstwie których dochodzi do powstawania bolesnych pęknięć oraz rozpadlin.
Jak wygląda diagnostyka wyprysku rąk?
Podstawowym sposobem diagnostyki wyprysku rąk jest ocena przez dermatologa. W przypadku braku dostępności do lekarza tej specjalności, schorzenie to może być również diagnozowane przez alergologa, a nawet lekarza rodzinnego. Podstawą rozpoznania jest wnikliwy wywiad oraz ocena wykwitów skórnych.
Kluczowe jest ustalenie czynnika wywołującego reakcję alergiczną. Oczywiście bardzo istotna jest odpowiedna diagnostyka różnicowa, celem wykluczenia innych chorób mogących objawiać się w podobny sposób. Do najczęstszych chorób różnicowanych z wypryskiem rąk należą: łuszczyca, grzybica skóry, atopowe zapalenie skóry, świerzb, inne postaci wyprysku.
Jak leczyć wyprysk rąk i jak mu zapobiegać?
Leczenie wyprysku rąk opiera się przede wszystkim na postępowaniu miejscowym. Podstawą jest stosowanie preparatów z glikokortykosteroidami, które mają działanie przeciwzapalne. W przypadku występowania suchości skóry, bardzo dobrze sprawdzają się tłuste kremy i aerozole.
W przypadku szczególnie ostrego przebiegu schorzenia konieczne może być ogólnosystemowe zastosowanie preparatów steroidowych, a w przypadku nadkażeń bakteryjnych – preparatów antybiotykowych.
Alternatywnymi metodami postępowania miejscowego jest zastosowanie preparatów zawierających kwas borowy, roztwór soli fizjologicznej, a w przypadku dużego świądu – także preparatów antyhistaminowych. Wyprysk może być również leczony przy użyciu fototerapii.
Podstawą profilaktyki występowania wyprysku rąk jest prawidłowe zabezpieczenie skóry mające na celu uniknięcie kontaktu skóry z alergenem. W tym celu można stosować ochronne rękawice oraz obuwie. Zaleca się również unikanie długich, gorących kąpieli
z użyciem perfumowanych mydeł oraz drażniących kosmetyków.
Wyprysk rąk Poznań
Specjalista chirurg z wieloletnim stażem, lekarz medycyny estetycznej. Uczestnik licznych kongresów i szkoleń.
Trener technik Aptos, blefaroplastyki, liposukcji, zabiegów medycyny estetycznej – poleca laser tulowy. Ulubiony zabieg to plastyka powiek.
Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Ageing
