Płukanie dróg łzowych

Płukanie dróg łzowych

Czym jest i jak rozpoznać niedrożność dróg łzowych?

Niedrożność dróg łzowych jest to stan, gdy nie ma swobodnego przepływu łez przez kanaliki łzowe. Te nieprawidłowości w obrębie dróg łzowych związane są z uporczywym spływaniem łez po policzku, a w następstwie może doprowadzić do stanu zapalnego skutkującego wydobywaniem się śluzowo-ropnej wydzieliny z kanalika łzowego, a także zaczerwienienie i obrzęk wewnętrznego kącika oka. Jest to stan występujący stosunkowo rzadko, gdyż stanowi jedynie 3% wszystkich przypadków, z którymi pacjenci zgłaszają się do okulisty.

Podstawą rozpoznania jest badanie podmiotowe i przedmiotowe. Podczas badania podmiotowego, czyli dokładnego wywiadu lekarskiego, konieczne jest nie tylko wnikliwe ustalenie objawów, ale także określenie czasu ich trwania, natężenia, a także ewentualnych chorób współistniejących. Badanie przedmiotowe obejmuje pełne badanie okulistyczne oraz testy mające odróżnić łzawienie odruchowe od łzawienia patologicznego.

W tym celu wykorzystywane są różnorodne testy, takie jak na przykład ocena w skali Munka. Ponadto wykonuje się szereg badań dodatkowych, takich jak test kanalikowy, testy barwne na przykład z wykorzystaniem fluoresceiny, wziernikowanie dróg łzowych i inne. Dodatkowo w razie potrzeby można wykonać badanie endoskopowe, badanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.

Jak dochodzi do niedrożności dróg łzowych?

Niedrożność dróg łzowych może być zarówno wrodzona jak i nabyta. Wrodzona niedrożność dróg łzowych to jedna z najczęstszych chorób dróg łzowych u dzieci. Z kolei najczęstszą przyczyną nabytej niedrożności dróg łzowych u dorosłych jest przewlekły stan zapalny związany z powstawaniem zwłóknień, w rezultacie których dochodzi do zwężenia dróg łzowych przez ucisk z zewnątrz. Powoduje to istotne utrudnienia w odpływie łez.

Schorzenie to obserwowane jest znacznie częściej u kobiet w średnim bądź podeszłym wieku. Jest to związane najprawdopodobniej z predyspozycjami anatomicznymi polegającymi na fizjologicznie węższym przewodzie nosowo-łzowym. Dodatkowo istnieją opinie, że wahania hormonalne czy też nasilone reakcje immunologiczne powodują złuszczanie komórek nabłonkowych wyścielających przewód nosowo-łzowy, powodując jego zatykanie.

Do innych przyczyn niedrożności dróg łzowych mogą należeć układowe choroby zapalne, urazy twarzoczaszki, przyczyny jatrogenne, a także stosowanie niektórych leków na przykład przy leczeniu jaskry.

Jakie są rodzaje niedrożności dróg łzowych?

Istnieją różne kryteria klasyfikacji niedrożność dróg łzowych. Według jednego z nich, wyodrębnia się pierwotną nabytą niedrożność dróg łzowych (PANDO), oraz wtórną nabytą niedrożność dróg łzowych (SALDO). Najważniejszy podział ze względów klinicznych opiera się jednak ze względu na lokalizację zwężenia. Wyróżnia się zatem niedrożność typu górnego oraz dolnego.

Niedrożność typu górnego, czyli przedworeczkowa, obejmuje zaburzenia przepływu łez przez punkty łzowe, kanaliki łzowe oraz kanalik wspólny. Charakterystyczne w niej jest to, iż bardzo często jedynym objawem klinicznym jest bardzo obfite łzawienie.

Do przykładowych, potencjalnych przyczyn tego typu niedrożności należą między innymi zwężenia wrodzone, brak punktów łzowych, nieprawidłowe usytuowanie punktu łzowego, suchy punkt łzowy, przebyte stany zapalne (na przykład dotyczące spojówek), stosowanie niektórych leków, niektóre nowotwory, alergie czy uszkodzenia popromienne lub na tle poparzeniowym.

Niedrożność typu dolnego dotyczy zaburzeń przepływu łez przez woreczek łzowy oraz kanał nosowo-łzowy. Zazwyczaj związana jest z występowaniem różnych schorzeń w obrębie nosa oraz zatok przynosowych. Obserwuje się ją w przypadku zmian pourazowych, a także nieprawidłowości anatomicznych związanych z zaburzeniami drożności nosa, jak choćby skrzywienie przegrody nosowej.

Jak wygląda zabieg płukania dróg łzowych?

Zabieg płukania dróg łzowych jest procedurą prostą, małoinwazyjną i charakteryzującym się wysokim poziomem bezpieczeństwa. Nie wymaga on specjalnego zaufania, jednakże, jeśli ma być mu poddane dziecko, warto zadbać, aby było spokojne, przewinięte, nakarmione i miało dobre samopoczucie. Na godzinę przed zabiegiem należy powstrzymać się od przyjmowania pokarmów oraz napojów. Lekarz specjalista okulistyki wprowadza do kanalika łzowego specjalną sondę, przy pomocy której przepłukuje go solą fizjologiczną.

Zabieg ma wartość zarówno diagnostyczną jak i terapeutyczną. Pozwala na ocenę drożności dróg łzowych, a w przypadku, gdy wynika ona np. z zalegających skupisk komórek nabłonkowych, również pełni funkcję terapeutyczną. Po wykonaniu zabiegu lekarz przepisuje specjalne krople z antybiotykiem, które należy stosować przez około tydzień. Ma to na celu profilaktykę przed wtórnym zakażeniem kanalika łzowego. Zabieg jest bezinwazyjny i całkowicie bezpieczny.

Płukanie dróg łzowych Poznań

lek. med. Włodzimierz Rosiński

Specjalista chirurg z wieloletnim stażem, lekarz medycyny estetycznej. Uczestnik licznych kongresów i szkoleń.

Trener technik Aptos, blefaroplastyki, liposukcji, zabiegów medycyny estetycznej – poleca laser tulowy. Ulubiony zabieg to plastyka powiek.

Członek Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Ageing